Ալիևի ԵՒ Նաթանյահու Հարաբերությունները. Թրամփի Դերը ԵՒ Հետևանքները

Chloe Fitzgerald

less than a minute read

Post on May 06, 2025

4.9

Share

Ի՞նչ է միավորում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին և Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուին։ Այս հարցի պատասխանը բարդ է և ներառում է տնտեսական, ռազմավարական և ռեգիոնալ հարաբերությունների բազմաթիվ հարթություններ։ Սակայն, անհնար է անտեսել ԱՄՆ-ի նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի նշանակալի դերը Ալիևի և Նեթանյահու միջև հարաբերությունների ամրապնդման գործում։ Այս հոդվածում մենք կքննարկենք Ալիևի և Նեթանյահու հարաբերությունների էվոլյուցիան, Թրամփի ազդեցությունը և այդ հարաբերությունների երկարաժամկետ հետևանքները Մերձավոր արևելքի և Կովկասի ռեգիոնում։

<h2>Մինչ Թրամփի դարաշրջանը</h2>

Ադրբեջանի և Իսրայելի միջև հարաբերությունները մինչ Թրամփի նախագահությունը արդեն բավականին տաք էին։ Երկու երկրներն էլ ունեին համագործակցության երկար պատմություն տարբեր ոլորտներում։

• Գազի և նավթի մատակարարում։ Ադրբեջանը հանդիսանում է Իսրայելի էներգետիկ վերակենդանացման նշանակալի աղբյուր։
• Զինվորական-տեխնիկական համագործակցություն։ Իսրայելը մատակարարում է Ադրբեջանին զենք և տեխնիկա։
• Տեխնոլոգիական փոխանակում։ Երկու երկրները էլ ակտիվորեն համագործակցում են տեխնոլոգիական ոլորտում։
• Տնտեսական համագործակցություն։ Իսրայելական կապիտալը ներդրվում է Ադրբեջանի տնտեսության բազմաթիվ ոլորտներում։

Այս համագործակցությունը, սակայն, չէր հասնում բարձր մակարդակի մինչ Թրամփի նախագահությունը։

<h2>Թրամփի դերը հարաբերությունների ամրապնդման մեջ</h2>

Թրամփի նախագահությունը նշանավորվեց Մերձավոր արևելքի քաղաքականության նոր մոտեցմամբ, որը նպաստեց Ալիևի և Նեթանյահու միջև հարաբերությունների ամրապնդմանը։

• Մերձավոր արևելքի քաղաքականությունը։ Թրամփի վարչակարգի քաղաքականությունը նպատակ էր դնում Իրանի ազդեցության սահմանափակմանը և Իսրայելի հետ հարաբերությունների ամրապնդմանը։
• Իրանի հետ հակամարտությունը։ Ադրբեջանը և Իսրայելը ունեն համատեղ հետաքրքրություններ Իրանի հետ հակամարտության հարցում։
• Միջազգային հարաբերությունների նոր մոտեցումը։ Թրամփի «Ամերիկա առաջին» քաղաքականությունը նպաստեց երկկողմ հարաբերությունների զարգացմանը։

Թրամփի վարչակարգը ակտիվորեն նպաստեց Ալիևի և Նեթանյահու միջև հանդիպումներին և համագործակցության զարգացմանը։

• ԱՄՆ-ի միջնորդությունը։ ԱՄՆ-ը միջնորդ դեր է կատարել երկու երկրների միջև։
• Երկկողմ հանդիպումները։ Ալիևը և Նեթանյահուն ունեցել են բազմաթիվ հանդիպումներ ինչպես երկկողմ, այնպես էլ միջազգային հարթակներում։

<h2>Հետևանքները և երկարաժամկետ հեռանկարը</h2>

Ալիևի և Նեթանյահու միջև հարաբերությունների ամրապնդումը ունեցել է բազմաթիվ հետևանքներ։

• Ռեգիոնալ հավասարակշռության փոփոխությունը։ Այս հարաբերությունները փոխել են Մերձավոր արևելքի և Կովկասի ռեգիոնալ հավասարակշռությունը։
• Տնտեսական համագործակցության զարգացումը։ Այս հարաբերությունները նպաստել են երկու երկրների տնտեսական համագործակցության զարգացմանը։
• Անվտանգության խնդիրները։ Այս հարաբերությունները կարող են ազդել ռեգիոնում անվտանգության հարցերի վրա։

Երկարաժամկետ հեռանկարում կարևոր է հաշվի առնել։

• Ադրբեջանի գեոպոլիտիկ դերը։ Ադրբեջանի գեոպոլիտիկ դերը կարող է ավելանալ։
• Իսրայելի ռազմավարական ընտրությունները։ Իսրայելի ռազմավարական ընտրությունները կարող են ազդել ռեգիոնում իրավիճակի վրա։

<h2>Եզրակացություն</h2>

Ալիևի և Նեթանյահու հարաբերությունները բարդ և բազմակողմանի հարց է։ Թրամփի նախագահությունը նշանակալի դեր է ունեցել այս հարաբերությունների զարգացման գործում։ Այս հարաբերությունների հետևանքները կարող են լինել ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական։ Կարևոր է շարունակել հետևել Ալիևի և Նեթանյահու հարաբերությունների զարգացմանը և դրանց ազդեցությանը Մերձավոր արևելքի և Կովկասի ռեգիոնում։ Մենք խորհուրդ ենք տալիս շարունակել ուսումնասիրել Ալիևի և Նեթանյահու հարաբերությունները և դրանց հետևանքները ավելի խորը հասկանալու համար։